Çocuklarda görülen PANS (Pediatrik Akut Nöropsikiyatrik Sendromlar) ve PANDAS (Streptokok Enfeksiyonu ile İlişkili Pediatrik Otoimmün Nöropsikiyatrik Bozukluk) sendromları, ani davranış değişiklikleri ve nöropsikiyatrik belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu sendromlar, streptokok gibi enfeksiyonlar sonrasında tetiklenen bağışıklık sistemi tepkileri sonucu gelişir ve çocuklarda aniden obsesif-kompulsif davranışlar, tikler, kaygı bozuklukları, depresyon ve dikkat eksikliği gibi sorunlara yol açabilir.
PANS ve PANDAS, çocukların ruhsal ve fiziksel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Genellikle bir enfeksiyonun ardından aniden ortaya çıkan bu sendromlar, davranış değişikliklerinin yanı sıra, uyku bozuklukları, yeme alışkanlıklarında değişiklikler, akademik performansın düşmesi ve sosyal izolasyon gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler sıklıkla aileler tarafından göz ardı edilebilir ya da başka nedenlere bağlanabilir, bu yüzden erken teşhis çok önemlidir.
PANS ve PANDAS Nedir?
PANDAS, streptokok enfeksiyonları sonrası ortaya çıkan otoimmün bir durumdur. Bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşırken, yanlışlıkla beyindeki bazı bölgeleri hedef alabilir. Bu durum, çocuklarda ani başlayan ve şiddetli obsesif-kompulsif bozukluk belirtilerine yol açar. PANS ise herhangi bir enfeksiyon ya da bağışıklık sistemini etkileyen faktörlere bağlı olarak gelişebilir ve benzer belirtilerle seyreder.
Uzmanlar, PANS ve PANDAS sendromlarının hızlı bir şekilde teşhis edilip tedavi edilmesi gerektiğini vurguluyor. Özellikle ani gelişen nöropsikiyatrik belirtiler, aileleri ve öğretmenleri alarma geçirmeli. Bu sendromların teşhisinde ailelerin dikkatli gözlemleri ve çocuklarının davranışlarındaki değişiklikleri sağlık profesyonellerine iletmeleri kritik önem taşıyor.
Erken Teşhis ve Tedavi
PANS ve PANDAS’ın tedavisinde erken teşhis, hastalığın ilerlemesini durdurmada hayati önem taşır. Tedavi süreci, enfeksiyonun kontrol altına alınması ve bağışıklık sistemi tepkilerinin düzenlenmesine dayanır. Antibiyotikler, bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar ve psikiyatrik destek, tedavide kullanılan yöntemler arasındadır. Ayrıca, çocukların yaşadığı anksiyete, depresyon ve obsesif-kompulsif davranışlar için psikolojik terapi de önemlidir.
Uzmanlar, PANS ve PANDAS gibi sendromlarla karşılaşıldığında ailelerin hemen bir çocuk psikiyatristi ya da nörolog ile iletişime geçmesini öneriyor. Tedavi edilmediği takdirde bu sendromlar çocukların uzun vadeli zihinsel sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Farkındalık Artmalı
PANS ve PANDAS, toplumda yeterince bilinmeyen ancak ciddi sonuçları olabilen sendromlar arasında yer alıyor. Bu nedenle, aileler ve eğitimciler arasında farkındalık yaratmak, çocukların sağlığını korumada büyük bir rol oynayabilir. Erken teşhis ve tedavi ile çocuklar sağlıklı bir yaşam sürdürebilir ve bu sendromların etkileri kontrol altına alınabilir.
